Thị trường là một môi trường bao gồm nhiều hoạt động kinh doanh khác nhau, có các chủ thể mua hoặc bán bằng các phương thức trực tiếp hoặc gián tiếp với mục đích trao đổi, kiếm tiền nuôi sống bản thân thông qua mua bán đa dạng các loại hàng hóa dịch vụ.
Định nghĩa chung của môi trường trao đổi hàng hóa
Trong quá trình phát triển của nhân loại, con người đã tiến hóa rất nhiều so với thuở sơ khai, từ khi còn săn bắt hái lượm cùng nhau cho đến khi phân chia rất nhiều giai cấp. Vậy phải làm sao để có thể hiểu rõ hơn bản chất của cách giao thương này?
Lịch sử hình thành nên sự cấp thiết của cung và cầu
Về cơ bản, thị trường là một nhóm khách hàng tiềm năng đang mang trong mình nhiều nhu cầu về một mặt hàng hoặc sản phẩm, nhưng chưa được đáp ứng và có thể tham gia trao đổi để thỏa mãn nhu cầu đó.
Trong kinh tế học, thị trường được hiểu rộng hơn đó là nơi diễn ra các mối quan hệ mua bán hàng hóa và dịch vụ giữa vô số người bán và người mua cạnh tranh với nhau không phân biệt thời gian hay địa điểm.
Từ các thị trấn thời trung cổ đã có những khu chợ nơi một số người bán và những người khác mua. Ngày nay, bạn có thể đổi hàng không chỉ ở chợ, mà ở bất kỳ thành phố nào, cái gọi là trung tâm mua sắm, và những hành động đơn giản và cấp thiết đó hình thành nên cung và cầu trong đời sống hiện đại của con người.
Quá trình hình thành và phát triển thị trường Việt Nam
Sự phát triển sức hấp dẫn của hàng hoá và dịch vụ trong thị trường đã từng bước chấm dứt theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Hiện nay, Việt Nam đã bước đầu tận dụng được tiềm năng trong nước và tham gia áp dụng hiệu quả nguồn vốn, kỹ thuật, công nghệ nước ngoài góp phần tăng trưởng kinh tế hiện tại.
Sau năm 1985, do đổi mới cơ chế kinh tế, đời sống nhân dân được cải thiện, sức mua hàng hóa tăng nhanh nên tổng mức lưu chuyển và thu nhập của ngành bán lẻ hàng hóa tăng trưởng mạnh. Ngoài ra, các khoản đầu tư của các công ty để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và cải thiện dịch vụ kinh doanh đang tăng lên.
Năm 2000 Chính phủ đã cho xây dựng chợ đầu mối trái cây, chợ đầu mối gạo, chợ đầu mối cà phê, v.v. Sự xuất hiện của các chợ đầu mối lớn đồng nghĩa với sự phát triển của các phương thức mua bán hàng hóa, thúc đẩy giao thương và mở rộng quan hệ giao thương với các nước.
Đến năm 2002, Sàn giao dịch hạt điều xuất hiện bởi Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh cùng với Nuttrade.com LLC. Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam xúc tiến thương mại nông sản giúp các công ty thu gom hàng hóa trong khu vực và kinh doanh quốc tế.
Tuy nhiên, sàn giao dịch hạt điều vẫn không đạt được kỳ vọng và ngừng hoạt động sau một thời gian ngắn. Năm 2018, Sở Giao dịch hàng hóa Việt Nam được thành lập và hoạt động cho đến nay.
Cấu trúc của môi trường trao đổi hàng hoá, dịch vụ
Cấu trúc thị trường (Market Structure) là một tập hợp tất cả các đặc điểm phản ánh môi trường kinh tế mà các công ty đang hoạt động. Cấu trúc này có thể ảnh hưởng đến sự thích ứng về giá của các doanh nghiệp trong cả ngắn hạn và dài hạn.
Thị trường cạnh tranh độc quyền: Là môi trường trong đó chỉ có một công ty cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ và không có sản phẩm thay thế. Độc quyền thể hiện ở bản quyền, quy định của chính phủ, tài sản và khả năng độc quyền tự nhiên.
Thị trường cạnh tranh không hoàn hảo: trong đó có nhiều công ty cung cấp dịch vụ và sản phẩm, nhưng mỗi đơn vị kiểm soát giá cả của mình một cách độc lập. Đối lập đó là thị trường cạnh tranh hoàn hảo, trong đó các hãng không có quyền kiểm soát giá cả của sản phẩm và dịch vụ trong quá trình buôn bán và trao đổi.
Thị trường và những biến thể liên quan
Về cơ bản, thị trường là một nhóm khách hàng tiềm năng đều có chung một nhu cầu nhưng chưa được thỏa mãn đáp ứng như ý và có thể tham gia trao đổi để thỏa mãn nhu cầu được đưa ra, do đó đây là nơi chuyển nhượng quyền sở hữu sản phẩm hợp pháp giữa cung và cầu.
Thị trường tự do
Thị trường mà các chủ thể cung và cầu được hoạt động tự do mà không có sự can thiệp của chính phủ. Vì có thể tự do hành động và đưa ra quyết định, dẫn đến cạnh tranh độc quyền và giá cả có thể tăng cao giữa các công ty. Khi loại biến thể này ảnh hưởng đến quá trình thương mại chung của đất nước, chính phủ sẽ can thiệp trực tiếp để điều tiết.
Thị trường hàng hóa
Đó là một thị trường nơi bạn có thể mua, bán và trao đổi các sản phẩm cơ bản phục vụ đời sống con người hàng ngày. Sản phẩm của quá trình này thường là các loại hàng hóa thường thấy như lương thực, thực phẩm và nguyên liệu, nhiên liệu, hàng hóa tài chính, v.v.
Thị trường tiền tệ
Đây hiện tại được coi là hình thức thị trường giao dịch lớn nhất trên thế giới hoạt động 24/7. Đặc biệt môi trường cho phép hầu hết tất cả các đối tượng tham gia hoạt động tài chính, từ chính phủ, các doanh nghiệp, người tiêu dùng ngân hàng đến các nhà đầu tư,v,v.
Thị trường chứng khoán
Đây là nơi diễn ra các cuộc giao dịch chứng khoán nói chung và các giao dịch khác liên quan đến cổ phiếu của các công ty, doanh nghiệp và tập đoàn lớn nói riêng. Thị trường chứng khoán là một tập hợp vô số giao dịch sôi động với lượng lớn các giao dịch diễn ra hàng ngày.
Thị trường tài chính
Thị trường tài chính là một nơi mọi người và các tổ chức có thể mua bán chứng khoán tài chính, hàng hóa và các tài sản có giá trị để có thể thực hiện trao đổi với chi phí giao dịch thấp và theo giá đặt mua.
Hoặc đáp ứng các dịch vụ, tiền tệ của cả bộ phận cung và cầu đối với một sản phẩm cụ thể, theo thông lệ hiện nay, do đó xác định số lượng và giá cả của sản phẩm hoặc dịch vụ.
Phương pháp trao đổi tài chính không chỉ giúp thu hút và tập hợp các nguồn tài chính trong và ngoài nước, mà còn khuyến khích tiết kiệm và đầu tư, ngoài ra còn thúc đẩy và cải thiện việc sử dụng các nguồn tài chính. Nơi đây là nơi sẽ phải thực hiện chính sách tài chính tiền tệ của nhà nước.
Yếu tố hình thành thị trường
Để tạo nên một môi trường buôn bán đúng nghĩa, cần cân nhắc kỹ các yếu tố chủ chốt và quan trọng như: Đối tượng chủ thể bao gồm tất cả các cá nhân, tổ chức có đủ năng lực pháp lý và hành vi để mua bán, trao đổi hàng hóa với nhau.
Hiểu một cách đơn giản, những người tham gia trong quá trình này là những người bán và nhiều người mua, có cả người môi giới hoặc người kiểm soát và quản lý kiểu môi trường cụ thể đó.
Đối tượng khách thể: Là những người tham gia với nhu cầu tìm kiếm sản phẩm, dịch vụ hoặc công việc cần thiết đối với bản thân. Các giá trị này có thể là các sản phẩm hữu hình như thực phẩm, thức ăn chăn nuôi, tiền tệ hoặc tài sản vô hình như nhãn hiệu và bản quyền.
Giá cả: Nếu giá trị được hình thành dựa trên khả năng cung cầu hàng hoá trong chuỗi buôn bán thì giá cả sẽ giảm nếu cung nhiều hơn cầu và ngược lại với những điều được nhắc phía trên.
Chức năng chính của buôn bán
Để biết được lý do vì sao cần có sự hiện diện của môi trường này, hãy điểm qua một vài chức năng chính của môi trường giao dịch này ở phía dưới đây, liệu có phải chỉ là một nơi để giao lưu mua bán đơn giản?
Cung cấp thông tin
Thị trường ngoài vai trò là nơi trao đổi mua bán hàng hóa, dịch vụ, đây còn là nơi cung cấp thông tin về quy luật cung cầu chung về hàng hóa và các yếu tố ảnh hưởng đến lượng cung hàng hóa và dịch vụ, các loại sản phẩm đang có trên dòng chảy của kinh tế.
Với sự trợ giúp của các phương thức tiếp thị khác nhau, các công ty có thể hiểu rõ từng sản phẩm, với số lượng bao nhiêu và ai là khách hàng tiềm năng để cung cấp sản phẩm của mình một cách phù hợp. Đối với người tiêu dùng, ai cũng biết giá thành của từng sản phẩm và biết lựa chọn sản phẩm nào phù hợp với khả năng.
Địa điểm giao dịch
Thị trường với chức năng quan trọng nhất là nơi diễn ra các hoạt động mua bán, trao đổi hàng hoá, dịch vụ giữa người mua và người bán. Hàng hóa được người bán với giá tương ứng với giá trị của chúng, nghĩa là xã hội đã chấp nhận sử dụng nó.
Nếu vật phẩm không được bán hoặc giá bán thấp hơn giá trị của nó, thì việc sử dụng vật phẩm đó không được ghi nhận. Hàng hóa chỉ được đối tượng chủ và đối tượng khách thừa nhận nếu chúng thỏa mãn nhu cầu của người tiêu dùng, các dịch vụ và sản phẩm chất lượng thấp, vô dụng và đắt đỏ không được chấp nhận xuất hiện lâu dài trên con đường cạnh tranh.
Kích thích hoạt động sản xuất
Sự vận động của các quy luật kinh tế theo quan hệ cung cầu và giá cả sản phẩm trên đà phát triển dẫn đến khả năng điều tiết của những nhà quản lý cấp cao đối với sản xuất hàng hoá và nhu cầu tiêu dùng của khách hàng, có tác dụng kích thích hoạt động sản xuất trong xã hội.
Vài lưu ý để luôn làm chủ thị trường
Một công ty muốn trở thành công ty dẫn đầu xu hướng chưa bao giờ là một điều dễ dàng. Đó là một quá trình lâu dài được thực hiện với sự trợ giúp của các nguồn lực mạnh mẽ của công ty. Vì vậy, trước khi quyết định lựa chọn chiến lược kinh doanh, hãy nghiên cứu kỹ về mục tiêu và khách hàng tiềm năng.
Doanh nghiệp cần tìm cách thu hút người dùng mới, cách sử dụng mới và khuyến khích khách hàng sử dụng sản phẩm của công ty mình nhiều hơn nữa. Các chủ thể doanh nghiệp cần phải luôn nỗ lực để tăng thêm thị phần cho doanh nghiệp, ngay cả khi quy mô sản xuất trong công ty không thay đổi.
Cố gắng duy trì dẫn đầu thị trường với các sản phẩm mới, dịch vụ khách hàng tốt nhất, phân phối hiệu quả, cùng với nhiều chương trình khuyến mãi và tiết kiệm. Những hành động này giúp tăng hiệu quả cạnh tranh và giá trị gia tăng cho khách hàng trong thời gian lâu dài.
Kết luận
Thị trường không chỉ là một nơi để kinh doanh, mà hiểu rõ hơn bản chất của nơi đó còn giúp các cá nhân điều hành, các chủ thể doanh nghiệp có thể hiểu được hành vi của khách hàng. Từ đó, sẽ có cho mình nhiều lợi thế về mặt cạnh tranh và cũng có khả năng nâng cao lợi nhuận của công ty.
